Συντάξεις: Το διπλό χτύπημα που έρχεται - Η αλήθεια για τις περικοπές

Γράφει ο Γιώργος Κουτρουμάνης, πρώην υπουργός Εργασίας

Όσο πλησιάζουμε στη συμφωνία στα πλαίσια της δεύτερης αξιολόγησης τόσο περισσότερο γίνονται φανερά τα νέα επώδυνα μέτρα τα οποία αναμένεται να ψηφιστούν. Οι τελευταίες πληροφορίες από το πεδίο των διαπραγματεύσεων αυτής της εβδομάδας, της πρώτης μετά την επιστροφή των «θεσμών» στην Αθήνα, μιλούν για μέτρα που αφορούν κυρίως το αφορολόγητο και τη συνταξιοδοτική δαπάνη.
Πιο συγκεκριμένα, οι απαιτήσεις των δανειστών επικεντρώνονται σε δύο στόχους με εξασφάλιση εσόδων 1% του ΑΕΠ από τη μείωση του αφορολόγητου και αντίστοιχα περιστολή κατά 1% του ΑΕΠ στις δαπάνες, από τη μείωση των συντάξεων.
Δεν περιμέναμε κάτι διαφορετικό.
Μπορεί το τελικό σχέδιο να είναι κάτι λιγότερο ή κάτι περισσότερο, αλλά το μείγμα δεν θα είναι πολύ διαφορετικό.
Και για το μεν αφορολόγητο, όλοι οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι που έχουν εισόδημα άνω των 500 ευρώ τον μήνα, φαίνεται ότι θα καταγράψουν απώλειες.
Ειδικότερα όμως για τους συνταξιούχους το «χτύπημα» θα είναι διπλό.
Πολλοί θα είναι εκείνοι που θα έχουν απώλειες και από το αφορολόγητο, αλλά και από τη μείωση της σύνταξης.
Ποιοι ακριβώς θα είναι αυτοί, κανένας δεν μπορεί ακόμη να απαντήσει. Ήδη έχουν αρχίσει τα σενάρια.
Ακούγεται ότι η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να προστατέψει τους χαμηλοσυνταξιούχους.
Όχι όπως «προστάτεψε» τους δικαιούχους του ΕΚΑΣ.
Τέτοια μέτρα δεν πρόκειται να ξανα-εφαρμοστούν, λένε κυβερνητικά στελέχη.
Λογικό, αν και το λογικότερο θα ήταν να μην έχει συμβεί. Όμως ποιοι θα την πληρώσουν και πάλι; Οι συνήθεις «ύποπτοι» δηλαδή όσοι κατάφεραν, αφού πλήρωναν μια ζωή να έχουν μια σχετικά καλύτερη σύνταξη πάνω από 1.000 ευρώ.
Αυτή τη φορά όμως δεν επαρκούν πλέον οι άνω των 1.000 ευρώ για να καλύψουν τον λογαριασμό.
Ένα λογαριασμό που ειδικά για τις συντάξεις είναι πιθανόν να ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ, αφού θα πρέπει το καθαρό αποτέλεσμα των περικοπών να αποδώσει στην καλύτερη περίπτωση το 1,6 δισ. ευρώ.
Για τον λόγο αυτό στα σενάρια ο «πήχυς» έχει χαμηλώσει πλέον στα 700 με 800 ευρώ.
Οι περικοπές σε κάθε περίπτωση θα είναι μεγάλες, όποιο σενάριο και αν επιλεγεί.
Για να προκύψει μια μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης στα 1,6 δισ. ευρώ καθαρά, η μείωση των συντάξεων, εφόσον το μέτρο αφορούσε όλες τις συντάξεις από το πρώτο ευρώ, θα ήταν περίπου 6,7%.
Εφόσον όμως επιλεγεί οι περικοπές να γίνουν για συντάξεις άνω των 700 ευρώ η μέση σύνταξη αυτού του επιπέδου θα μειωθεί κατά περίπου 10%.
Αυτό σημαίνει ότι στην περίπτωση που οι περικοπές είναι με κλιμακούμενο ποσοστό ανάλογα με το ύψος, οι μειώσεις μπορεί να ξεκινούν από το 5% και να φθάνουν το 20% για τις μεγαλύτερες συντάξεις.
Με αυτά λοιπόν τα νέα δεδομένα είναι, αν μη τι άλλο, πρόκληση και προσβολή να μιλούν κάποιοι για 13η ή και 14η σύνταξη, όταν έχουμε μπροστά μας την απώλεια μιας ακόμη σύνταξης.
Το χειρότερο όμως είναι ότι ο κατήφορος δεν έχει τελειωμό ούτε και με αυτά τα μέτρα.
Οι δανειστές δεν αρκούνται στις περικοπές τις οποίες βεβαίως θεωρούν αναγκαίες αλλά όχι ικανές για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Επιπλέον απαιτούν να υπάρξει νέα «μεταρρύθμιση» και αυτή την προσδιορίζουν με μείωση της εθνικής σύνταξης, την περικοπή των προσωπικών διαφορών κ.λπ.
Επομένως δέχονται ότι παρά τις μεγάλες ανατροπές που επήλθαν με τους ασφαλιστικούς νόμους 4336/2015 και 4387/2016, δεν έχουν επιτευχθεί ή δεν πρόκειται να επιτευχθούν οι στόχοι.
Και αυτό ήταν αναμενόμενο, πολύ περισσότερο από τη στιγμή που βασικές διατάξεις των νέων νόμων, συναντούν μεγάλες δυσκολίες στην εφαρμογή τους.
Δεν μπορεί να υλοποιηθεί το μέτρο για τον επανυπολογισμό των συντάξεων και μάλιστα μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, όπως προβλέπει το πρόγραμμα, αφού ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει το πλαίσιο για τον υπολογισμό των νέων συντάξεων.
Δεν μπορούν να εφαρμοστούν οι διατάξεις για τις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών, αφού υπάρχουν ακόμη ερμηνευτικές εκκρεμότητες...